Dowiedz się czym są, gdzie stosować i jak podłączać włączniki schodowe.
Łączniki, potocznie nazywane wyłącznikami czy włącznikami, to jeden z elementów oświetlenia schodowego. Prawidłowo podłączone w parę włączniki, pozwalają na sterowanie jednym źródłem światła z dwóch różnych miejsc. Najczęściej stosowane są przy schodach, po to, aby można je było oświetlić i wchodząc, i schodząc z nich. To nie jedyne zastosowanie łącznika. Jest to wygodne rozwiązanie, gdy chcemy oświetlić długi korytarz, przedpokój czy inne duże pomieszczenie. Tylko jak prawidłowo zainstalować włącznik schodowy?
Ostatnio na naszym blogu: Konfigurator gniazdek i włączników Schneider Electric
Spis treści
- Do czego służy łącznik schodowy?
- Schemat instalacji schodowej
- Włączniki schodowe podwójne
- Łączniki krzyżowe - czyli jak zarządzać światłem z trzech różnych miejsc?
- Zakup i montaż łączników schodowych i krzyżowych
Do czego służy łącznik schodowy?
Łączniki schodowe to bardzo popularne i praktyczne rozwiązanie występujące praktycznie w każdym mieszkaniu. Służą one do sterowania oświetleniem z dwóch różnych miejsc. Włączniki schodowe występują zawsze w parach tworząc tzw. układ schodowy (instalację schodową). W wersji podstawowej układ schodowy to nic innego jak dwa włączniki schodowe, umieszczone w dwóch różnych miejscach. W ten sposób możemy zapalić światło, np. wchodząc na schody i zgasić je po wejściu. Oczywiście system działa tak samo w drugą stronę, czyli gdy schodzimy po schodach. Do innych popularnych zastosowań łączników schodowych należy także montaż ich na początku i końcu korytarza, przy łóżku i drzwiach sypialni, a także po jednej i drugiej stronie budynku. Wszędzie tam, gdzie jest potrzeba zapalania światła z dwóch różnych miejsc.
Łącznik schodowy z serii Ospel Sonata
Schemat instalacji schodowej
Dla zrozumienia, jak podłączyć włącznik schodowy pojedynczy konieczna jest wiedza o tym, w jaki sposób powinny być rozłożone przewody. Niezbędny nam jest przewód fazowy (liniowy) oraz dwa przewody fazowe robocze (korespondencyjne), podłączone pomiędzy łącznikami. Pierwszy włącznik musi być podłączony do fazy za pomocą przewodu elektrycznego, a do drugiego podłącza się źródła światła. Każdy z łączników schodowych ma mieć zatem podłączone w sumie 3 przewody. Lampę łączy się przewodem neutralnym oraz ochronnym. Tak zamknięty schemat zapewnia sprawne działanie.
Schemat podłączenia łączników schodowych pojedynczych
W przypadku budowy lub remontu domu, prace instalacyjne wyłączników schodowych rozpoczynamy od rozłożenia przewodów. Dobrze jest zaprojektować instalacje w sposób pozwalający na dalszą rozbudowę w przyszłości. Być może zmiana rodzaju oświetlenia będzie wymagała zainstalowania dodatkowych włączników. Dostosowanie instalacji schodowej do przyszłych zmian zaoszczędzi nam sporo czasu i nie będzie wymagać aż tak skomplikowanego i zwykle kosztownego remontu.
Włączniki schodowe podwójne
Działanie włącznika schodowego podwójnego pozwala nam na sterowanie dwoma różnymi źródłami światła w dwóch różnych miejscach - są to 2 łączniki schodowe w jednej obudowie. To dobre rozwiązanie, jeśli chcemy zastosować dwie lampy, bo jedna daje zbyt mało światła lub nie oświetla całości przestrzeni. Najczęściej to rozwiązanie wybierane jest w przypadku długich korytarzy czy sypialni. Przede wszystkim jest to rozwiązanie cenione ze względu na estetykę, pozwala na to, aby na ścianie był tylko jeden, podwójny włącznik. To najbardziej komfortowy sposób na zarządzanie światłem w domu. Jak podłączyć włącznik schodowy podwójny? Przede wszystkim, używamy czterech przewodów fazowych korespondencyjnych, między prawą a lewą stroną. Do jednego włącznika schodowego podwójnego prowadzimy 2 przewody fazowe, z drugiej strony natomiast łączymy dwoma przewodami źródła światła. Każdy z łączników musi więc zostać podłączony 6 przewodami. Lampy muszą oczywiście być połączone przewodami neutralnymi oraz ochronnymi.
Schemat podłączenia łączników schodowych podwójnych
Łączniki krzyżowe - czyli jak zarządzać światłem z trzech różnych miejsc?
Zdarzają się sytuacje, gdy instalacja elektryczna wymaga większego rozbudowania. Tak może być, jeśli chcemy oświetlić schody, na które prowadzi nas długi korytarz. Warto wtedy mieć możliwość uruchomienia lamp za pomocą włącznika na dole schodów, na górze oraz na końcu korytarza. Innym przypadkiem jest sterowanie oświetleniem w sypialni: dwoma łącznikami przy łóżku oraz jednym przy wejściu. W tym przypadku instalację schodową musimy rozbudować o łącznik krzyżowy. Włączniki krzyżowe umieszcza się zawsze pomiędzy łączniki schodowe. W zależności od potrzeb możemy umieścić w układzie dowolną ich ilość. Nic nie stoi więc na przeszkodzie, aby w prosty sposób zbudować układ, w którym jednym źródłem światła sterujemy np. z 5 miejsc. Schemat układu schodowego we współpracy z włącznikiem krzyżowym, będzie bardzo podobny do schematu standardowego układu schodowego. Tak samo, jak w poprzednim przypadku, pierwszy włącznik schodowy podłączamy do fazy przy użyciu przewodu fazowego, a drugi do lampy. Dowolną ilość łączników krzyżowych umieszczamy pomiędzy łączniki schodowe i podłączamy je przewodami korespondencyjnymi - po 2 z każdej strony. Lampy połączone są przewodem ochronnym i neutralnym.
Czytaj też: Jak podłączyć włącznik krzyżowy
Schemat podłączenia łączników schodowych we współpracy z łącznikami krzyżowymi
Zakup i montaż łączników schodowych i krzyżowych
Po przygotowaniu odpowiedniego układu schodowego, możemy przystąpić do instalacji. Dobierając włączniki, nie zapominajmy o odpowiedniej klasie szczelności, zależnej od tego, czy mamy do czynienia z oświetleniem zewnętrznych, czy wewnętrznych. Klasa szczelności, oznaczana symbolem IP musi być na poziomie 55, jeśli mamy do czynienia z miejscami narażonymi na uciążliwe warunki atmosferyczne. Produkty o takim stopniu ochrony to zwykle łączniki natynkowe. Do łazienki i pomieszczeń gospodarczych wybierajmy łączniki ze stopniem min. IP44. Do standardowego zastosowania wewnątrz budynku wystarczą popularne produkty ze stopniem IP20. Łączniki pod względem technicznym raczej nie będą się różnić, aczkolwiek ich ceny mogą być zmienne, wiele bowiem zależy od wybranego producenta i serii. Trzeba zwrócić uwagę, czy wszystkie elementy np. klawisze, czy ramki sprzedawane są razem czy osobno. Dla zachowania bezpieczeństwa, po wyłączeniu zasilania instalacji elektrycznej nie zapominajmy o sprawdzeniu miernikiem, czy w przewodach nie płynie prąd. Sam montaż jest stosunkowo prosty i nie zależy od rodzaju włącznika. Wsuwamy przewód do zacisków nowego włącznika, pamiętając o sprawdzeniu poprawności połączenia. Włącznik umieszczamy delikatnie w puszce, tak, by nie naruszyć zacisków. Teraz możemy już włączyć zasilanie i sprawdzić, czy oświetlenie działa. Jeśli wszystko jest w porządku, dokręcamy śruby łączące puszkę z osprzętem, montujemy klawisz oraz ramkę i sprawdzamy, czy wszystko działa.
Produkty polecane
