Poznaj parametry zewnętrznego oświetlenia schodowego, na które szczególnie warto zwrócić uwagę.
Efektowne oświetlenie schodowe na zewnątrz budynku pozwala na uzyskanie ciekawych efektów aranżacyjnych. Zapewnia także bezpieczeństwo i komfort korzystania ze schodów, tarasów, podestów czy balkonów. Może sprawdzić się również przy oświetleniu ścian. Przeczytaj poniższy tekst i dowiedz się, na co należy zwrócić szczególną uwagę, wybierając oprawy tego typu.
Ostatnio na naszym blogu: Grzejniki na podczerwień - energooszczędne rozwiązania dogrzewające
1. Napięcie – ważny parametr techniczny
Standardowa instalacja elektryczna w budynku pracuje na napięciu 230 V. Tylko niektóre, specyficzne urządzenia codziennego użytku wymagają zasilania napięciem 400 V. Niezależnie jednak od tego, czy mamy do czynienia z napięciem 230 V czy 400 V, każde jest potencjalnie niebezpieczne dla człowieka. Bezpośredni kontakt z prądem, który dostarczany jest do domów, mieszkań, biur czy budynków użyteczności publicznej, może grozić nawet śmiercią.
Niebezpieczeństwo porażenia zwiększa się jeszcze bardziej w środowisku wilgotnym – jak wiadomo powszechnie, woda jest doskonałym przewodnikiem elektryczności. To właśnie dlatego, na zewnątrz budynków, tam, gdzie warunki atmosferyczne zwiększają zagrożenie porażeniem, często stosuje się urządzenia pracujące na tzw. napięciu bezpiecznym. Jego wartość graniczna dla środowiska mokrego wynosi 12 V. Oznacza to, że jeśli napięcie zasilania jakiegokolwiek odbiornika elektrycznego na zewnątrz budynku jest równe lub niższe niż 12 V, to bezpośredni kontakt człowieka z takim napięciem (np. w przypadku uszkodzenia odbiornika) nie powinno spowodować dużego uszczerbku na zdrowiu.
Instalując oświetlenie schodowe na zewnątrz pomieszczeń, najlepiej wybrać więc oprawy, które zasilane są napięciem bezpiecznym.
2. Stopień ochrony IP – dla Twojego bezpieczeństwa
Kolejnym parametrem, na który należy zwrócić uwagę przy wyborze oświetlenia zewnętrznego, jest stopień ochrony IP. Wskaźnik ten, podobnie jak poziom napięcia, wiąże się z bezpieczeństwem i w przypadku urządzeń elektrycznych oznacza ochronę danego odbiornika przed dostępem do części znajdujących się pod napięciem (pierwsza cyfra kodu) oraz przenikaniem wody do jego wnętrza (druga cyfra kodu). Wewnątrz pomieszczeń suchych stosuje się zwykle osprzęt elektryczny (gniazda, włączniki) oraz odbiorniki (np. oprawy oświetleniowe), który ma stopień ochrony IP-20, co oznacza, że taki element w żaden sposób nie chroni przed przenikaniem wody do jego wnętrza. W normalnym użytkowaniu budynków (poza łazienką lub kuchnią), większa ochrona nie jest potrzebna. Co innego na zewnątrz, gdzie każdy element instalacji elektrycznej jest narażony na działanie wody. Poza budynkami, stosuje się więc komponenty o stopniu ochrony co najmniej IP-44, a często nawet wyższym: IP-54, IP-65, IP-66 czy nawet IP-68. Ta zasada dotyczy oczywiście również schodowych opraw oświetleniowych.
Wybór konkretnego współczynnika zależy od lokalizacji oprawy. Mocowana pod zadaszeniem tarasu, może mieć IP-44, ale instalowana w nieosłoniętej przed deszczem ścianie budynku – IP-65 lub jeszcze lepiej, IP-66.
Czytaj też: Stopień ochrony IP. Co oznacza w praktyce?
3. Barwa światła – dopasuj ją do aranżacji
Barwa światła to parametr, który można określić intuicyjnie lub posługując się miarą wyrażoną w stopniach Kelvina (K). Ciepłe światło ma barwę żółtą, neutralne zbliżone jest kolorem do światła dziennego, natomiast zimne przyjmuje odcienie od bieli do niebieskiego. W przypadku źródeł światła, dla określenia jego barwy, producenci stosują uniwersalną skalę wyrażaną w stopniach Kelvina. Jeśli więc na opakowaniu źródła światła lub oprawy z wbudowanym źródłem znajdziesz oznaczenie 4000 K, masz do czynienia z neutralną barwą światła. Im niższa wartość, tym bardziej ciepła barwa (np. 3000 K, 2700 K). Z kolei wyższe liczby wskazują na chłodniejsze oświetlenie – 6000 K oznacza białe światło, a 7000 K – wpadające w odcień niebieski.
Barwa światła nie wpływa na jakość oświetlenia, ani na jego natężenie – zależy wyłącznie od preferencji estetycznych przyszłego użytkownika. Specjaliści od aranżacji sugerują, że w przypadku zastosowania ciepłych kolorów tynków i innych elementów budynku, korzystniej jest zastosować ciepłą barwę oświetlenia, a w wypadku bieli czy chłodnych barw – zimną.
Decydując się na zakup opraw schodowych, warto podjąć decyzję co do barwy oświetlenia przed złożeniem zamówienia – bardzo często oprawy zintegrowane są ze źródłem światła, którego nie da się później wymienić na źródło o innej barwie.
Uproszczona skala temperatury barwowej światła.
4. Montaż oświetlenia – w ścianie, czy na ścianie?
Wybierając oprawę schodową na zewnątrz należy zwrócić uwagę na sposób montażu. W przypadku opraw natynkowych, lampę mocuje się bezpośrednio na ścianie, tak, jak klasyczny kinkiet. Wiele opraw schodowych sprzedawanych jest także w wariancie podtynkowym. Najczęściej instaluje się je w dedykowanych puszkach, podobnie jak ma to miejsce przy instalacji typowych gniazd elektrycznych czy włączników światła. Oprawa w większości jest wówczas schowana w puszce, a na zewnątrz widoczna jest jej niewielka część. Takie lampy zwykle licują z powierzchnią ścian, nie wystając (lub niemal nie wystając) ponad ich powierzchnię.
Czytaj też: Oświetlenie schodowe - kompletny poradnik
5. Światło rozproszone czy kierunkowe?
Oprawy schodowe zewnętrzne oferowane są w szerokim asortymencie nie tylko jeśli chodzi o barwę światła, sposób montażu czy kolorystykę obudowy lub formę. Pozwalają także na wybór charakteru strumienia światła. Mleczny dyfuzor zapewni równomierne, ale lekko stłumione oświetlenie, podczas gdy transparentny klosz – dość intensywne, nieprzygaszone światło. Z kolei forma oprawy wpływa na kierunkowość oświetlenia – oprawa lekko zakrywająca źródło, wymusza kierunek światła. Lampa może więc świecić np. punktowo w górę lub w dół, tworząc efektowne oświetlenie kurtynowe.
6. Dodatkowe udogodnienia – czujniki ruchu
Niektóre oprawy schodowe współpracują z dodatkowymi czujnikami ruchu, dzięki czemu pozostają wyłączone do czasu, kiedy sensor nie wykryje ruchu w pobliżu. Po wykryciu ruchu włączają się i pozostają w tym stanie przez określony czas, by następnie się wyłączyć. Takie oświetlenie przydaje się szczególnie wtedy, jeśli służy za dodatkowe źródło światła lub w rzadziej użytkowanych strefach (np. oświetlając schody do piwnicy, z których korzysta się sporadycznie).
7. Zasilacz – potrzebny przy obniżonym napięciu
Wspominaliśmy już o napięciu bezpiecznym i napięciu zasilania w instalacji elektrycznej. W przypadku wyboru opraw schodowych pracujących na napięciu 12 czy 10 V, wymagany jest dodatkowo montaż zasilacza zmieniającego napięcie z 230 V na niższe. Do zasilacza doprowadzany jest przewód pod napięciem 230 V, a z zasilacza dalej do lamp, przewód pod napięciem bezpiecznym. Jeden zasilacz wystarcza na cały ciąg opraw schodowych.
