Gniazda internetowe RJ45 pozwolą Ci stworzyć sieć lokalną w domu, mieszkaniu lub biurze. Dzięki połączeniu przewodowemu zyskasz stabilne i szybkie połączenie dla transmisji danych, a gniazda dobrane designem do pozostałego osprzętu, pozwolą na piękną aranżację każdego wnętrza. Poniżej znajdziesz wszystkie istotne informacje oraz obszerne objaśnienia najważniejszych kwestii związanych z prawidłowym doborem gniazd komputerowych do okablowania sieci.
Ostatnio na naszym blogu: Ładowarki USB - osprzęt na miarę współczesnych wymagań
Spis treści
- Kiedy przydadzą Ci się gniazda internetowe?
- Co to jest skrętka?
- Jak zbudowane jest gniazdo komputerowe?
- Jakie gniazda komputerowe dostępne są w naszej ofercie?
- Wyższe kategorie gniazd internetowych
- Kategoria to nie wszystko, czyli kilka słów o ekranowaniu
- Jak właściwie wybrać gniazdo internetowe?
Kiedy przydadzą Ci się gniazda internetowe?
Rozwój technologii bezprzewodowych, takich jak Wi-Fi czy Bluetooth zrewolucjonizował elektronikę. Dzięki przesyłowi danych bez okablowania, zyskaliśmy wiele możliwości, które dotychczas nie były osiągalne, albo znacznie utrudnione i kosztowne. Przykładem może być tu rozwój technologii Smart Home, smartfonów, a także szeroko pojmowanego Internetu Rzeczy (IoT, Internet of Things) w postaci smartwatchy, bransoletek, ubrań sensorycznych itp.
Nie ujmując technologiom bezprzewodowym, które z całą pewności zapewniają nam większy komfort życia, trzeba jednak podkreślić, że niektóre obszary związane z elektroniką lepiej działają bazując na transmisji z wykorzystaniem kabli. Przykładem mogą być tu sieci LAN (Local Aeria Networks), które znane są nam od przeszło 50 lat. Pierwsza LAN o nazwie ARPANET powstała w Stanach Zjednoczonych w 1969 r., łącząc ze sobą komputery kilku uniwersytetów. I choć świat technologii zmienił się od tego czasu nie do poznania, Ethernet (LAN) jest rozwiązaniem stosowanym powszechnie również dzisiaj, zarówno w domach i mieszkaniach, jak i biurach.
Sieć lokalna wymaga zastosowania odpowiedniego okablowania, które realizuje się za pomocą miedzianego przewodu typu skrętka oraz współpracujących z nią złączy RJ45 w postaci gniazd oraz wtyczek. Jeśli więc chcesz w Twoim domu, mieszkaniu lub biurze skorzystać z szybszej transmisji danych niż ta, którą zapewnia Wi-Fi, zdecyduj się na skrętkę oraz gniazda internetowe RJ45, dopasowane do pozostałego osprzętu elektrycznego. Sprzęt elektroniczny w postaci komputerów stacjonarnych czy routerów, przyłączysz bezpośrednio do gniazda zamontowanego w ścianie.
Przykładowe wtyczki RJ45, które można podłączyć do gniazd internetowych.
Co to jest skrętka?
Skrętka, znana również jako skrętka miedziana, kabel Ethernet czy kabel sieciowy, to rodzaj przewodu używanego przede wszystkim do przesyłania danych w sieciach komputerowych i telekomunikacyjnych. Składa się z par miedzianych przewodów skręconych razem, co pomaga minimalizować zakłócenia elektromagnetyczne i radiowe, zarówno te pochodzące z zewnątrz, jak i pomiędzy poszczególnymi parami w kablu.
Każdy przewód w parze jest pokryty własną warstwą izolacji, zazwyczaj wykonaną z PVC (polichlorek winylu) lub innego materiału izolacyjnego. Izolacja zapobiega bezpośredniemu kontaktowi przewodów ze sobą i z otoczeniem, co mogłoby prowadzić do zwarcia lub zakłóceń w sygnale. Wspomniane już skręcanie przewodów w pary jest jedną z głównych cech skrętki, dzięki której jest ona tak efektywna w redukcji przesłuchów między przewodami.
Poza izolacją każdego z przewodów, skrętka posiada także wspólną izolację zewnętrzną, która chroni wewnętrzne przewody przed uszkodzeniami mechanicznymi, wilgocią oraz innymi czynnikami zewnętrznymi. Izolacja ta zazwyczaj również jest wykonana z PVC lub podobnych materiałów. Opcjonalnie, skrętka może być również zabezpieczona dodatkowo przed zakłóceniami (ekranowana), o czym szerzej piszemy w dalszej części poradnika.
Typowa skrętka zawiera osiem przewodów (4 pary), każda para skręcona razem w określonym schemacie. W sieciach LAN stosuje się skrętkę 4 parową, choć standardy Ethernet zaczynały od dwóch par w starszych wersjach. Dla standardów stosowanych obecnie, takich jak 1000BASE-T (Gigabit Ethernet) i wyższych, do transmisji danych wykorzystywane są wszystkie cztery pary.
Fragment typowej skrętki złożonej z 8 przewodów, skręconych w 4 pary.
Jak zbudowane jest gniazdo komputerowe?
Co do zasady, gniazdo internetowe, tak jak każdy inny rodzaj osprzętu, składa się z mechanizmu oraz kompatybilnej z nim ramki pojedynczej lub wielokrotnej.
Wybierając gniazdo internetowe z danej serii, należy dopasować do niego ramkę z tej samej serii. Tylko wówczas mamy gwarancję, że elementy będą do siebie pasować.
Większość serii renomowanych producentów osprzętu elektrycznego zapewnia podstawowe typy gniazd internetowych, czyli gniazdo pojedyncze (z jednym wbudowanym złączem RJ45) i gniazdo podwójne (z dwoma wbudowanymi złączami RJ45). Oczywiście bywają od tej reguły wyjątki i zdarza się, że w danej serii gniazda internetowe nie są dostępne, jednak zwykle dotyczy to najbardziej podstawowych opcji zawierających jedynie włączniki oraz gniazda elektryczne. Zdecydowana większość serii gwarantuje co najmniej podstawowe wymienione warianty, a także często zróżnicowane wersje mechanizmów, np. złącze RJ45 i złącze antenowe typu F, złącze RJ45 i HDMI, albo złącze RJ45 i RJ11 (telefoniczne).
Wybierając rodzaj gniazda komputerowego, należy mieć na uwadze, że ilość złączy w gnieździe powinna być dopasowana do ilości kabli wychodzących ze ściany. To oznacza, że do podłączenia gniazda internetowego podwójnego potrzeba dwóch kabli, a do pojedynczego wystarczy jeden.
Warto podkreślić, że większość dostępnych modułów posiada wbudowane już złącza RJ45, jednak w ofercie niektórych producentów znajdą także tzw. obudowy Keystone, które uzupełnia się o potrzebne moduły Keystone. Dzięki tej opcji nie trzeba decydować się na konkretne parametry złącza na etapie zakupu osprzętu – można to zrobić później. Obudowy wraz z modułami Keystone oferują tacy producenci osprzętu jak: Legrand, Ospel, Kontakt-Simon, Karlik, Berker czy Schneider Electric.
Dwa sposoby kompletowania gniazda internetowego.
Jakie gniazda komputerowe dostępne są w naszej ofercie?
Niezależnie od tego, czy wybierzesz gniazda ze złączem pojedynczym, ze złączami podwójnymi, czy jeszcze inną opcję, istotnym parametrem technicznym, który trzeba uwzględnić przy zakupie jest tzw. kategoria gniazda. Oprzewodowanie i inne komponenty sieci LAN, w tym złącza, są skategoryzowane po to, żeby zachować kompatybilność wszystkich elementów. W myśl zasady, że cała sieć jest tak dobra, jak dobre jest jej najsłabsze ogniwo, żeby w pełni wykorzystać możliwości LAN, komponenty muszą należeć do tej samej kategorii, czyli spełniać określone wymagania odnośnie do przepustowości oraz prędkości transmisji.
W ofercie renomowanych producentów, najbardziej popularne są gniazda:
- kategorii 5e (Kat. 5e), która wspiera Gigabit Ethernet (1000 Mbps) przy częstotliwości do 100 MHz,
- kategorii 6 (Kat. 6), która pozwala na pracę na częstotliwościach do 250 MHz i zapewnia szybkość do 1 Gbps,
- kategorii 6a (Kat. 6a), wspierającej Ethernet 10 Gbps przy częstotliwości do 500 MHz.
Każde z gniazd kategorii 5e, 6 i 6a to gniazdo ekranowane lub nieekranowane, w zależności od potrzeb. Pojęcie ekranowania wyjaśniamy w dalszej części poradnika.
Warto dodać, że w seriach Karlik DECO, MINI i ICON dostępne są również gniazda RJ45 wyższych kategorii. Największą popularnością cieszą się jednak mechanizmy ze złączami kategorii 5e, 6 i 6a.
Gniazdo internetowe RJ45 z serii Schneider Asfora w ramce wielokrotnej z innymi rozwiązaniami z serii.
Wyższe kategorie gniazd internetowych
Jak już wspominaliśmy, gniazda kategorii 5e, 6 i 6a, to nie jedyne dostępne na rynku. W zależności od potrzeb można również liczyć na gniazda internetowe kategorii wyższych. Stosowane są one w bardziej zaawansowanych sieciach LAN, pozwalających na jeszcze szybszą transmisję:
- kategoria 7 (Kat. 7) – obsługująca prędkości do 10 Gbps przy częstotliwościach do 600 MHz,
- kategoria 7a (Kat. 7a) – ulepszona wersja Kat. 7, obsługująca częstotliwości do 1000 MHz,
- kategoria 8 (Kat. 8) – najbardziej zaawansowana kategoria, przeznaczona głównie do zastosowań w centrach danych. Kat. 8 wspiera 25 Gbps lub 40 Gbps przy częstotliwościach do 2000 MHz.
Obecnie, w nowoczesnych budynkach mieszkalnych wykorzystywana jest zazwyczaj kategoria 6.
Kategorii wyższych, co do zasady nie stosuje się w domach, mieszkaniach i biurach z uwagi na duże koszty okablowania i złożoność sieci. Choć kategorie 7, 7a i 8 zapewniają doskonałe parametry, to jednak dla typowych zastosowań prywatnych i firmowych, takich jak przeglądanie Internetu, transmisja danych o stosunkowo małych wielkościach, przesyłanie strumieniowe wideo czy gry online są po prostu zbyt zaawansowane. W większości domowych i firmowych sieci LAN, sprawdzają się kable Kat. 5e, Kat. 6 i Kat. 6a, zapewniając odpowiednią prędkość i niezawodność przy znacznie niższych kosztach i większej dostępności osprzętu kompatybilnego z RJ45.
Kategoria to nie wszystko, czyli kilka słów o ekranowaniu
Kategorie związane są z prędkością transmisji i przepustowością sieci. W przesyle danych istotna jest jednak jeszcze jedna kwestia – zakłócenia elektromagnetyczne z zewnętrznych źródeł, o których wspominaliśmy na początku poradnika. Żeby zapobiegać negatywnemu wpływowi zakłóceń, wprowadzono tzw. ekranowanie, czyli zabezpieczenie przewodu za pomocą folii lub metalowej siatki. W ten sposób powstały skrętki z ekranem foliowym FTP (Foiled Twisted Pair) oraz folią i siatką STP (Shielded Twisted Pair), a także kable, gdzie dodatkowo ekranowane są poszczególne pary przewodów (SFTP i S-STP).
Większość domowych instalacji sieciowych wykorzystuje kable nieekranowane (U/UTP, czyli Unshielded Twisted Pair). W domach i mieszkaniach zwykle nie występują instalacje i urządzenia, które miałyby znaczący wpływ na zakłócanie transmitowanego sygnału. Biorąc więc pod uwagę jakość przesyłu oraz niższą cenę skrętki UTP w stosunku do ekranowanej, a także łatwość montażu takiej instalacji, rozwiązanie bez ekranowania jest zwykle wystarczające.
Z kolei w biurach, a już na pewno w instalacjach przemysłowych w pobliżu maszyn generujących silne pole elektromagnetyczne, jedynym rozwiązaniem są kable ekranowane FTP, STP czy też SFTP oraz S-STP. Właściwy montaż sieci opartej na skrętce ekranowanej jest trudniejszy, choćby dlatego, że taki kabel trzeba uziemić. Nieprawidłowe uziemienie lub jego brak może wywołać skutek odwrotny do zamierzonego – ekran będzie działać jak antena, „zbierając” zakłócenia, zamiast izolując od nich transmitowany sygnał.
Jak właściwie wybrać gniazdo internetowe?
O zasadzie kompatybilności komponentów sieci z oprzewodowaniem już wspominaliśmy. Warto jeszcze raz podkreślić, że parametry sieci LAN są tak dobre, jak dobre są parametry jej najsłabszego elementu. Oznacza to, że jeśli sieć LAN została wykonana skrętką 5e, należy zastosować złącze RJ45 kat. 5e, a jeżeli kategoria skrętki to 6 FTP, trzeba użyć gniazda ze złączem ekranowanym RJ45 kat. 6. Kompatybilność wszystkich elementów sieci pod względem kategorii i ekranowania to gwarancja zapewnienia odpowiednich parametrów transmisji.
Jeśli dobieramy gniazdo do istniejącej sieci, musimy wiedzieć, jakiej kategorii jest skrętka i czy jest ekranowana, czy nie. W jaki sposób to sprawdzić? Jeśli z różnych powodów nie wiemy, jaka skrętka została zastosowana w naszej domowej sieci LAN, możemy to łatwo ustalić, przyglądając się izolacji przewodu – każdy kabel powinien być opisany. Na izolacji znajduje się zarówno kategoria, jak i informacja o ekranie lub jego braku. A co, jeśli mimo wszystko nie możemy odczytać opisu, albo go tam po prostu nie ma? W tej sytuacji specjaliści zalecają wybór gniazda nieekranowanego kategorii 5e lub 6.
Zobacz również inne kompletne poradniki
